توسعه و رشد کسبوکار در عصر دیجیتال و هوش مصنوعی
سازمانها، شرکتها و صنایع، باید بیش از پیش در راستای ارتقای تابآوری کسبوکار گام بردارند. بعلاوه توجهی هوشمندانه و تخصصمحور به تحول و رشد کسبوکار ضروری است. در هر صنعتی که فعال باشیم از بانک و بیمه گرفته تا ارتباطات، خرده فروشی، گردشگری، تولید، داروسازی، درمان، ساختمان، حملونقل، خودروسازی، نفت و گاز، انرژی و پتروشیمی، باید نسبت به تحول دیجیتال و ارتقای قابلیتهای کسبوکار در عصر نوین فعال بود و از مسیرهای مختلف، زمینه نوسازی و رشد را فراهم کرد.
امروزه رشد و توسعه کسبوکار از طریق نوآوری و بکارگیری فناوریهای بهروز و دیجیتال به امری ضروری و بسیار مهمتر از آنچه در گذشته بود بدل شده و مدیران به آن به مثابه یک ضرورت چالشی مینگرند. نوآوری یعنی ایجاد یا بهبود چیزی که ارزشی میافزاید یا مشکلی را حل میکند. نوآوری از طریق ارائه محصولات، خدمات، فرآیندها و مدلهای جدید کسبوکار که رشد قابل توجهی را به ارمغان میآورد، محرک اصلی رشد اقتصادی، پیشرفت اجتماعی و پایداری محیطی است.
نوآوری و رشد کسبوکار نیاز به ذهنیت دیجیتال، خلاقیت، تفکر استراتژیک، تحقیق و توسعه، آزمودن و یادگیری، بهبود مستمر و تغییر سازمانی دارند. این فعالیتها زمان، هزینه، منابع، دانش و تخصص زیادی را میطلبند و باعث افزایش پیچیدگی و ریسک در سازمان میشوند. بعلاوه، نوآوری و رشد کسبوکار نیاز به هماهنگی، همکاری، ارتباط و تعامل بین افراد، گروهها، بخشها، شرکا و ذینفعان سازمان دارند.
این فعالیتها نیاز به فرهنگ سازمانی مناسب، اعتمادسازی، تعهد، تشویق و پاداش دارند. در غیر این صورت، ممکن است با مقاومت، رقابت منفی یا سلب مسئولیت روبرو شوند. همچنین نوآوری و رشد کسبوکار نیاز به تطابق با محیط خارجی پویا، پرتغییر و نامطمئن دارند. این محیط شامل بازارهای جدید یا تغییریافته، نظامهای قانونی یا سیاسی، فرصتها یا تهدیدهای فناورانه، رقبای قدرتمند یا جدید است. این محیط باعث افزایش عدم قطعیت و فشار به شرکت میشود.
با توجه به این پیچیدگیهای نوآوری و با عنایت به نیاز روزافزون شرکتها به طراحی و پیادهسازی مسیرهای رشد و تحول کسبوکار، استفاده از چارچوبها و ابزارهای نوین ضروری است. این ابزارها و چارچوبهای جدید و بسیار کاربردی برای مدیریت نوآوری و حرکت در مسیر رشد و توسعه کسبوکار می تواند مدیران و کارکنان شرکتها، سازمانها و صنایع را برای تحول بهتر و کارآمد یاری دهد.
بر این اساس، کارگاههای رشد و نوآوری میتواند فرصتی عالی برای توسعه دانش، مهارت و قابلیتهای مدیران و کارکنان برای موفقیت در رشد کسبوکار باشد. مدیران ارشد باید در ارتقای شایستگیهای استراتژیک و نوآورانه پیشقدم باشند چراکه در کنار مدیران استراتژی، نوآوری و توسعه کسبوکار، باید فهمی روشن از رشد و نوآوری داشته باشند و این فهم را در سرتاسر شرکت جاری نمایند.
دکتر محمد صادق برادران
مشاور نوآوری و رشد کسبوکار
مشاور استراتژی و تحول دیجیتـال
دکترای فنآفرینی از دانشگاه تهران
کارگاههای «استراتژی نوآوری و رشد کسبوکار» و «فرهنگ نوآوری و ذهنیت رشد» برای توانمندسازی مدیران در خصوص شناخت وضعیت شرکت و انتخاب مسیرهای رشد در یک زمینه فرهنگی مناسب تعریف شدهاند.
با شکلگیری عصر دیجیتال، ابزارهای جدیدی همچون ابزارهای هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در حال گسترش هستند و میتوانند در کل فرایند رشد و نوآوری شرکتها، یاریگر مدیران باشند. کاربردهای امیدوارکننده هوش مصنوعی مولد (Generative AI) فرصتی برای تحول دیجیتال شرکتها ارائه میدهد و امروزه، دنیای کسبوکار مملو از توانایی این نوع از هوش مصنوعی برای ایجاد ارزش با تغییر نحوه انجام کار در واحدها و فرایندهای کاری شرکتها و سازمانها است. اما خیلیها در مورد هوش مصنوعی مولد (مثلا ChatGPT) فقط صحبت میکنند درحالیکه شرکتهای برتر دست به اقدام زدهاند.
مطابق بررسیهای اخیر، شرکتهای پیشرو در حال به کارگیری هوش مصنوعی مولد در فعالیتهای نوآوری و تحقیق و توسعه خود، بیش از شش برابر میزانی که سایر شرکتها از آن استفاده می کنند، هستند. کارگاه «رشد و نوآوری به کمک هوش مصنوعی» به دنبال این است که مدیران شرکتها را در یک مسیر کاربردی با هوش مصنوعی مولد آشنا کند تا بتوانند تجربهای عملی از استفاده هوش مصنوعی در شناسایی و اولویتبندی فرصتهای رشد و نوآوری کسب نمایند.
در دنیای پرشتاب امروز، کمتر روند فناورانهای را میتوان یافت که به اندازه هوش مصنوعی بر کسبوکار و زندگی ما تأثیرگذار باشد. این فناوری دیگر فقط یک موضوع تخصصی یا دانشگاهی نیست بلکه مفهومی است که همه ما ناگزیر به شناخت و یادگیری آن هستیم. اما این یادگیری دقیقاً باید شامل چه چیزهایی باشد؟ پاسخ بسیاری از متخصصان در وهله اول، ارتقای سواد هوش مصنوعی است یعنی توانایی درک، تحلیل، ارزیابی و استفاده آگاهانه از هوش مصنوعی. هر فردی باید دارای یک سطح قابل قبول از سواد هوش مصنوعی باشد و بعد در صورت لزوم، دانش و مهارت خود را در ابعاد خاصی افزایش دهد. کتابی که پیش رو دارید، دقیقاً در همین زمینه سواد هوش مصنوعی نوشته شده است. در آن تلاش شده تا تصویری همهجانبه از هوش مصنوعی ارائه شود؛ از مفاهیم بنیادی و فنی گرفته تا پیامدهای اجتماعی. امیدوارم مطالعه این کتاب برایتان مفید باشد.
کارگاههای آموزشی نوآوری و رشد کسبوکار
چهار کارگاه نوآوری و رشد کسبوکار
مدیریت سبد نوآوری
چگونه میتوان با مدیریت سبد نوآوری، در مسیر کارایی، رشد و تحول کسبوکـار سازمان گـام برداشت؟
در این کارگاه، درباره قابلیت مدیریت سبد نوآوری بحث میشود.
فرهنگ نوآوری و ذهنیت رشد
کارگاه آموزشی فرهنگ نوآوری و ذهنیت رشد به شکل درون سازمانی برگزار می شود. در صورت تمایل، فرم سایت را پر نمایید تا با شما تماس گرفته شود.
نوآوری پایدار فناورانه
کارگاه نوآوری پایدار و اجتماعی فناورانه (Tech for Good) به شکل درون سازمانی برگزار می شود. در صورت تمایل، فرم سایت را پر نمایید تا با شما تماس گرفته شود.
رشد و نوآوری با کمک AI
چگونه میتوان از فناوری نوین هوش مصنوعی، خصوصا هوش مصنوعی مولد در فرایند تدوین استراتژی رشد و مدیریت نوآوری در شرکت استفاده کرد؟
دیدگاه نوین به نوآوری و رشد کسبوکار
در دنیای کسبوکار نوین، «نوآوری، رشد و توسعه کسبوکار» یکی از مهمترین عوامل موفقیت و ضامن بقا در بازار است. با سرعت بالای پیشرفت فناوری و تغییر نیازها و انتظارات مردم، همه صنایع و شرکتها برای بقا و رشد باید سبدی از اقدامات متنوع را دنبال کنند. باید هم فعالیتهای کنونی و کسبوکار فعلی را متحول کنند و هم بیرون از این هسته اصلی کسبوکار، رشد کنند یعنی مدیریت متوازنی از سرمایهگذاریهای کمخطر و پرخطر، و پیگیری همزمان نوآوریهای تدریجی و رادیکال.
تنها در این صورت خواهد بود که میتوانند جریان نقدی فعلی خود را به حداکثر برساند و همزمان از سرمایهگذاری مناسب برای آینده مطمئن باشند. این کار، چالشی اساسی برای مدیران ارشد شرکت است و دیدگاهی نوین به رشد و نوآوری میطلبد.
خلاق بودن کافی نیست.
اگر میخواهیم به عنوان یک مدیر، شرکت را رشد دهیم نمیتوانیم به خلاق بودن خود یا بعضی از کارکنان و تیمهایمان اکتفا کنیم.
جالب است بدانیم اقدامات شرکتها برای نوآوری، اکثرا شکست میخورد و نبود خلاقیت از دلایل اصلی آن نیست. دلیل اصلی عدم موفقیت شرکتها در نوآوری، فقدان قابلیتهای نوآوری و قاعدهمندی لازم برای بهرهگیری از این قابلیتها است.
مسیرهای رشد و نوآوری متنوع است.
در اغلب اوقات، دگرگونسازی بهترین مسیر رشد و نوآوری نیست.
البته اینکه مدیران شرکت به دنبال فرصت رشد و نوآوری از جنس دگرگونسازی باشند بسیار مهم است ولی ذهنیت محدود و صرفا متمرکز بر این مسیرها باعث میشود مدیران از فرصتهای دیگر غافل شوند. مدیران نباید نگاه تک بعدی به نوآوری داشته باشند چراکه با مدیریت سبدی از مسیرهای نوآوری، میتوان آینده بهتری شکل داد.
مدیران نباید از نوآوریهای دگرگونساز صنعت غافل شوند.
گاهی برخی مدیران، پتانسیل نوآوریهای دگرگون ساز را نادیده یا دست کم میگیرند چون بیشتر بر جلب رضایت مشتریان اصلی خود و حفظ حاشیه سود متمرکز میشوند. این نوع رفتار آنها، فرصتی را برای تازهواردان و استارتاپها یا شرکتهای پیشرو ایجاد میکند تا با هدف قرار دادن بخشهایی خاص از بازار و با ارائه محصولات و خدمات جایگزین ارزانتر و راحتتر، وارد بازار شوند.
